Γράφει η Σοφία Μαρία Νικολοπούλου, καθηγήτρια Αγγλικής Γλώσσας του Big Bang School
Tι είναι το Dungeons & Dragons?
Το Dungeons&Dragons (D&D) ορίζεται ως ένα από τα πιο διάσημα και δημοφιλή παιχνίδια ρολών σε επιτραπέζια μορφή που δημιουργήθηκε το 1974 από τους Gary Gygax και Dave Arneson και πρωτοεμφανίστηκε στην Αμερική. Φανερά εμπνευσμένοι από τον μεσαιωνικό κόσμο του Lord of the Rings, της γνωστής τριλογίας του J. R. R Tolkien η οποία μεταφέρθηκε και στην μεγάλη οθόνη σημειώνοντας τεράστια επιτυχία στις αρχές του 20ου αιώνα, οι Gygax και Arneson δημιούργησαν ένα παιχνίδι που αποτελείται από έναν αφηγητή (Dungeon Master ή DM,) παίχτες, ζάρια και πολεμικές μινιατούρες. Το D & D έχει διάφορες επιλογές για τους παίχτες—μπορείς να διαλέξεις να μοιάζεις με ξωτικό, να είσαι τοξοβόλος και να ακολουθήσεις μετέπειτα το μονοπάτι του κυνηγού ώστε να ιχνηλατείς και να προσέχεις για παγίδες. Μπορείς να μοιάζεις με νάνο, να είσαι ένας παλαδίνος, ένας ιππότης που πιστεύει ακράδαντα σε έναν σκοπό και να σώζεις αθώους πολίτες. Οι επιλογές είναι άπειρες τόσο σε class (επάγγελμα του χαρακτήρα σου) όσο και σε race/ ancestry (από πού κατάγεσαι.)
Οι παίχτες «υιοθετούν» τους χαρακτήρες τους, «φοράνε» τα προσωπεία τους και επιλέγουν το μονοπάτι τους στο παιχνίδι με βάση το σκεπτικό και την ψυχοσύνθεση του συγκεκριμένου χαρακτήρα. Μιας όμως και αποτελούν μια ομάδα (party) όλοι μαζί, όλοι οι χαρακτήρες οφείλουν να ακούν ο ένας τον άλλον, να συζητάνε για την καλύτερη πιθανή επίλυση προβλημάτων και να προστατεύουν ο ένας τον άλλον. Αλλιώς θα χρειαστεί να επωμιστούν τις συνέπειες, όποιες και να είναι αυτές.
O DM είναι εκείνος/η που διαλέγει τον κόσμο με τον οποίο θα αλληλεπιδρούν οι χαρακτήρες—το campaign του (η γενικότερη περιπέτεια ή εκστρατεία στην οποία εντάσσεται το party) ξεκινάει πάντα με υπόβαθρο έναν μεσαιωνικό κόσμο με αρκετή μαγεία όπως επίσης και ένα άλυτο μυστήριο. Ένα campaign αποτελείται από μικρότερες αποστολές ή περιπέτειες (adventures ή quests) ενώ σαν όρος καλύπτει επίσης και όλες τις συνεδρίες (sessions) των παιχτών με τον DM.
Το D&D λειτουργεί με ένα σύστημα κανόνων (d20 system), για παράδειγμα αν ένας παίχτης αποφασίσει ο χαρακτήρας του να επιτεθεί σε ένα ορκ, χρειάζεται να γνωρίζει μαθηματικά τις ικανότητες του και να μπορεί να υπολογίσει την ζημιά (damage) που θα «φάει» αν αποτύχει το χτύπημα του. Τα ζάρια είναι ο μόνος τρόπος που ορίζει αν πετύχεις ή αποτύχεις σε κάτι. Για κάθετι που θες να πραγματοποιήσεις στο campaign οφείλεις να ρίξεις το ζάρι και με έναν πρόχειρο υπολογισμό να δεις αν τελικά καταφέρνεις ή όχι.
Πάμε λίγο από την αρχή; Τι είναι τελικά αυτό το D & D;
Ουσιαστικά, το D & D αποτελεί μια διαδραστική αφήγηση γεγονότων που αφήνει τον κάθε παίχτη ελέυθερο να αποφασίσει τι θα κάνει κάθε χρονική στιγμή για το καλό πρώτα της ομάδας και ύστερα του χαρακτήρα του. Είναι ένα δημοκρατικό παιχνίδι που απομακρύνει τα παιδιά από οποιαδήποτε οθόνη και τα ωθεί να παίξουν έναν ρόλο μέσα από τον οποίο συνεργάζονται με άλλους, τους πείθουν και έρχονται σε ώριμη αντιπαράθεση μαζί τους. Στα πλαίσια της πνευματικής και ψυχολογικής διάπλασης των παιδιών και των εφήβων σήμερα, τέτοια επιτραπέζια παιχνίδια απαρτίζουν μια υγιή και διασκεδάστικη διέξοδο ενώ καλλιεργούν ικανότητες κριτικής σκέψης, γόνιμου διαλόγου, επιχειρηματολογίας, λογικής και στρατηγικής.
D & D και εκμάθηση Αγγλικών: Πως συνδυάζονται;
Ας φανταστούμε ένα μάθημα Αγγλικών στο οποίο θα διδάσκεται η γραμματική παροντικών χρόνων, ειδικό λεξιλόγιο για την διαδικασία αγορών και επικοινωνίας με πωλητές και μαγαζάτορες και ικανότητες debate μέσα από μια συνομιλία με έναν αγρότη στην Αγγλία του 15ου αιώνα. Ή, ας φανταστούμε ένα μάθημα Αγγλικών που οι παίχτες οφείλουν να λύσουν μια σειρά από γρίφους (γλωσσολογικούς) ώστε να προχωρήσουν το campaign και να βρουν το πρόσωπο-κλειδί που θα τους οδηγήσει μετέπειτα σε μια δοκιμασία λογικής—λύνοντας την τελική δοκιμασία, σώζουν το χωριό από τον δράκο. Τέτοια μαθήματα αποκτούν νόημα και ουσία στο μυαλό των νέων μαθητών ενώ εξασκούν τα γλωσσολογικά τους ερεθίσματα στο έπακρο. Αναθέτωντας δοκιμασίες και προβλήματα που βγάζουν νόημα και έχουν μια λογική συνέχεια σε έναν μυθικά πλασμένο κόσμο, οι μαθητές γίνονται μέλη μιας ομάδας, παίζουν σε μια περιπέτεια, εξερευνούν έναν μυθικά φτιαγμένο κόσμο που αποτελείται από γλωσσολογικά και λεξιλογικά εμπόδια—για να φτάσουν στην επίλυση του campaign, την λύση του αρχικού μυστηρίου οφείλουν να λύσουν κάθε τέτοιο γρίφο.
Εν ολίγοις, το D & D αποτελεί ένα άκρως γόνιμο περιβάλλον στο οποίο ένας καθηγητής-γνώστης του παιχνιδιού μπορεί να προσαρμόσει και να διαφοροποιήσει την διδασκαλία του ανάλογα με τις ανάγκες των μαθητών. Η αφήγηση της ιστορίας μπορεί να δοθεί με ερωτήσεις κατανόησης και ανάλυσης λεξιλογίου σαν ενίσχυση της μαθησιακής διαδικασίας. Η επανάληψη γραμματικής παίρνει την μορφή κρυμμένων γρίφων σε ένα session. Η επίλυση προβλημάτων προυποθέτει την γνώση εκφράσεων και λέξεων που δύναται να χρησιμοποιούνται κάθε φορά που το party αντιμετωπίζει μια δυσκολία.
Θεωρώ ότι είναι αρκετά σαφές ο τρόπος με τον οποίο ένα τέτοιο παιχνίδι ρόλων σίγουρα συγκροτεί έναν τεράστιο ενισχυτή και μια σημάντικη επέκταση του μαθήματος των Αγγλικών. Τα παιδιά μαθαίνουν Αγγλικά χωρίς να το καταλαβαίνουν ενώ τίθεται και το θέμα του ενστίκτου της επιβιώσης: για να μπορέσει ο χαρακτήρας του να πετύχει τον σκοπό του και να συννεοηθεί με τους υπόλοιπους, χρειάζεται να καλλιεργήσει την Αγγλική του ετοιμότητα και συνείδηση (εννοείται ότι θα το κάνει ώστε είναι και αυτός ενεργό μέλος της ομάδας!)
D&D, διδασκαλία Αγγλικών και Big Bang School
Τα παιχνίδια ρόλων αποτελούν έναν από τους πυρήνες του Big Bang School. Ένα παιχνίδι λοιπόν που ολιστικά καλλιεργεί τους μαθητές, δίνει ευκαιρίες αυτοκριτικής και κριτικής σκέψης, προωθεί τον διάλογο και την υγιή αντιπαραθέση, την δημιουργικότητα, την ελευθερία επιλογών, την ανταλλαγή ιδεών και απόψεων ενώ παράλληλα διδάσκει την lingua franca στα παιδιά με τη μορφή θεατρικής αλληλεπίδρασης μεταξύ τους, εννοείται ότι κρίνεται απαραίτητο και αναγκάιο στο Big Bang. Για πρώτη φορά στην Ελλάδα λοιπόν, διδάσκουμε Αγγλικά μέσα από το Dungeons & Dragons και δοκιμάζουμε τα παιδιά ώστε να φτάσουν ακόμα παραπέρα, να ξεπεράσουν ανασφάλειες και να θριαμβεύσουν ως μυθικοί πολεμιστές και μονομάχοι σε μια δομημένη και διαφοροποιημένη αρένα μαθημάτων!